مفهوم Abstraction چیست؟

مفهوم Abstraction یا همان انتزاع دیدگاهی انتزاعی به اشیا یا همان Object های می باشد. در دنیای واقعی وقتی می گوییم میز، یک انتزاع کلی از مفهوم میز به ذهن متبادر می شود. کلمه میز لزوما تصویر خاصی از یک میز در ذهن نمی سازد ولی وقتی می گوییم میز ناهارخوری، برای هر شخص با مقتضیات فکری که دارد یک تصویر از یک میز نهارخوری که احتمالا آن را در خانه دارد یا در جایی مشاهده کرده در ذهن ساخته می شود.

در دنیای مجازی ما، Object ها نمونه هایی از یک Class هستند. در واقع کلاس ها دیدگاه های انتزاعی به یک شی می باشند. توجه داشته باشید که در مورد مفهوم انتزاع یا Abstraction صحبت می کنیم و نه در مورد abstract class (در واقع abstract class ها خود دیدگاهی انتزاعی از یک class می باشد که در ادامه راجعه به آن هم صحبت می کنیم)

مثلا کلاسی که برای مدیریت یک حساب بانکی است حاوی اطلاعاتی به مانند زیر است:

کلاس حساب بانکی (مثلا بانک ملت) :

• صفت ها (attributes)
• شماره حساب
• نام صاحب حساب
• موجودی
• نوع حساب (جام، کوتاه مدت، طلایی)
• رفتار ها (behaviors)
• افزایش موجودی
• کاهش موجودی
• افتتاح حساب
• بستن حساب

کلاس حساب بانکی، یک مفهوم انتزاعی از حساب بانکی افراد (مثلا حساب بانکی موسسه خیریه کهریزک) می باشد. در واقع اینجا مشخص نیست که شماره حساب چند است و صاحب حساب کیست. این یعنی ما یک کلاس برای حساب بانکی احمد و یک کلاس برای حساب بانکی محمود ایجاد نمی کنیم، بلکه یک کلاس برای حساب بانکی ایجاد می کنیم.

وقتی از منظر انتزاعی یا Abstraction به اشیا و مسائل نگاه می کنیم به این معنی است که:

• به چیز های ضروری و اساسی دقت می کنیم.
• از جزییات و موارد بی ربط به اساس مساله پرهیز می کنیم.

در بسیاری از مصاحبه های استخدامی که تاکنون با برنامه نویسان مختلف انجام داده ام وقتی می پرسم: abstraction چیست؟ می گویند: «کلاسی است که هیچ پیاده سازی ندارد.». این در حالی است که تاکید می کنم که اولا ما در حوزه مفاهیم صحبت می کنیم و نه در حوزه پیاده سازی، دوما abstraction مفهومی است که abstract class از آن نشئت می گیرد و این دو را با هم اشتباه نگیرید. برای روشن تر شدن کمی به abstract class بپردازیم تا تفاوت آن با مفهوم abstraction مشخص شود.

فرض کنید در همان مثال حساب بانکی، بخواهیم یک موجودیت انتزاعی تر از این کلاس خلق کنیم که وابستگی به یک بانک خاص نداشته باشد. برای این منظور می بایست دیدگاه انتزاعی خود را یک پله ارتقا دهیم و آنچه که موجب وابستگی این کلاس به یک بانک خاص می باشد (در این مثال نوع حساب که ممکن اسن برای هر بانک متفاوت باشد) را حذف می کنیم و موجودی به نام abstract class را با توجه به موجودیت کلاس قبلی ایجاد می کنیم.

با توجه به این مطلب، پر واضح است که abstraction مفهومی است که abstract class بواسطه آن ایجاد می شود و نباید این دو را معادل هم گرفت.